در این مقاله کلیت دعاوی طلاق از حیث طرح در دادگاه ، همچنین اقسام طلاق از حیث شرایط ، کلیات اجرای طلاق ، را از نظر میگذرانیم
الف- اقسام دعاوی طرح از حیث طرح کننده ی دعوی
در قانون ایران طلاق بر سه قسم قابل طرح می باشد :
- قسم اول طلاقی است که طرفین بر آن توافق می کنند در این حالت با کمترین تنش موجود مشکل حل خواهد شد عموما این روش در خصوص زمانی است که طرفین هنوز تا حد زیادی حرمت ها را بین خود حفظ نموده اند و نمیخواهند بیشتر از این یکدیگر را اذیت کنند و یا آنکه به خاطر مصالح دیگر مانند ورود کمتر آسیب به فرزندانشان سعی میکنند بجای ایجاد تنش ، با توافق و دوستانه از یکدیگر جدا شوند در این حالت مطابق قانون ایران ابتدا می بایست در سازمان بهزیستی دوره مشاوره لازم را ببینند و گواهی عدم انصراف از طلاق دریافت کنند و سپس بایکدیگر به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و طلاق خود را به صورت درخواست توافقی ثبت نمایند دادنامه ی حاصل از این دعوی ، گواهی عدم سازش نام دارد و طرفین سه ماه مهلت دارند از تاریخ ابلاغ دادنامه ، به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه و طلاق خود را ثبت نمایند .
- قسم دوم طلاقی است که زوج ارائه می کند در این قسم از طلاق مرد نیازی به ارائه دلایل ندارد می تواند طلاق خود را بگیرد لکن درصورت مطالبه زوجه باید حقوق مالی وی ازجمله مهریه و نفقه را ایفا نماید در این نوع دعوی ، قابلیت اعتراض در مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی را دارد به دادنامه حاصله از این دعوی نیز گواهی عدم سازش می گویند و مهلت و اعتبار این رای تا سه ماه پس از ابلاغ رای قطعی ست .
- قسم سوم طلاقی است که زوجه تقاضا می کند در این نوع از طلاق زوجه می بایست به تحقق شروط ضمن عقد و یا تحقق عسروحرج استناد کند که غالبا کار دشواری ست و نیازمند تخصص و استفاده از وکیل می باشد . این دعوی نیز قابلیت اعتراض در مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی را دارد و اعتبار حاصله از آن 6 ماه پس از ابلاغ رای قطعی می باشد . دادنامه این دعوی حکم طلاق نام دارد که غالبا بر مبنای تحقق شروط ضمن عقد ازدواج و یا عسرو حرج صادر شده است.
ب- انواع طلاق از حیث شرایط
همچنین نوع دیگری از تقسیم بندی طلاق ، می توان به بائن و رجعی اشاره نمود
در موارد ذیل طلاق بائن است:
-
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
-
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
تفاوت مهم آثار بائن و رجعی در حق رجوع می باشد در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع وجود ندارد
عده همان مدتی است که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل نشده نمیتواند شوهر دیگر اختیار کند
عده طلاق سه طهر است مگر زن با اقتضای سن عادت زنانگی نبینه در این فرض عده او سه ماه خواهد بود .
طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق می‌گیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد درواقع زوجه در دعوی خود حاضر می شود مهریه خود را در ازای طلاق بذل کند بعبارتی همان مهرم حلال جان آزاد !
طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد. در این فرض طرفین از یکدیگر کراهت داشته ولی نمیتواند عوض از مهر بیشتر شود .
همانطور که سطور پیشین گفته شد در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.
رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند مشروط بر اینکه مقرون به قصد رجوع باشد مهمترین و معتبرترین مصداق آن ارسال اظهارنامه رسمی مبنی بر اعلام رجوع است .
ج- شرایط اجرای صیغه طلاق
طلاق یک امر تشریفاتی در ایران است درواقع یک ایقاع تشریفاتی است طلاق مانند برخی عقود دیگر رضایی نیست و اگر تشریفات طلاق رعایت نشود طلاق فاقد اعتبار است من جمله اینکه مطابق قانون ایران ، طلاق باید در حضور حداقل دو شاهد مرد عادل که طلاق را بشنوند به صیغه طلاق خوانده شود همچنین نمیتوان طلاق را معلق به شرطی کرد دراینصورت طلاق باطل است مثلا طلاق را معلق به پرداخت مهریه بخواند ! دراصطلاح حقوقی میگویند طلاق باید منجز باشد . همچنین طلاق دهنده باید بالغ ، عاقل ، قاصد و مختار باشد
اگر زن در مدت عادت زنانگی خود یا در حال نفاس باشد نباید صیغه طلاق خوانده شود مگر اینکه سه استنثا وجود داشته باشد :
1- زن حامل باشد
2-طلاق قبل از نزدیکی با زن واقع شود
3-شوهر غائب باشد به طوری که اطلاع از عادت زنانگی بودن زن نتواند حاصل کند.
همچنین قانون تاکید می کند که طلاق در طهر مواقعه صحیح نیست مگر اینکه زن یائسه یا حامل باشد ، طلاق زنی که با وجود اقتضای اقتضای سن عادت زنانگی نمیشود وقتی صحیح است که از تاریخ اخرین نزدیکی با زن سه ماه گذشته باشد .
