مقدمه

مهریه یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی در زندگی زناشویی است که در صورت بروز اختلافات، به دعاوی حقوقی می‌انجامد. دعاوی مربوط به مهریه از جمله چالش‌های رایج در دعاوی خانوادگی است که می‌تواند تأثیرات عمیق عاطفی و مالی بر طرفین داشته باشد. این مقاله به بررسی دعاوی مهریه و چالش‌های مرتبط با آن می‌پردازد.

  تعریف مهریه

مهریه به عبارت ساده‌تر، مالی است که زوج (مرد) در زمان عقد نکاح  در آن خصوص تعهد می دهد که هر زمان زوجه مطالبه نماید به زوجه (زن) پرداخت کند که به آن عندالمطالبه گویند یا انکه تعهد میدهد در هرزمان استطاعت مالی مناسبی پیدا کرد تعهد مالی اش را ایفا نماید که به آن عندالاستطاعه گویند  این مال می‌تواند شامل پول، طلا، ملک یا هر نوع دارایی دیگر باشد. مهریه معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از نیت خیر مرد در آغاز زندگی مشترک تعریف می‌شود. مهریه به نام صداق نیز شنیده می شود که برگرفته از نماد صداقت مرد است !

  مراحل قانونی دعاوی مهریه

دعاوی مربوط به مهریه معمولاً شامل مراحل زیر است:

**ثبت درخواست مهریه**: در صورتی که زن بخواهد مهریه خود را مطالبه کند، از دو طریق می تواند اقدام کند

روش اول : زوجه باید درخواست خود را به دادگاه تقدیم کند و مستندات قانونی را ارائه دهد.

دراین خصوص هیچ مستندی لازم نیست به جز عقدنامه ، صرف داشتن عقد نامه که طی آن رابطه زوجیت و داشتن مهریه ثابت میگردد دلیل دیگری نیاز نیست مگر اینکه زوج به دلایلی مانند  ادعای فسخ نکاح یا ادعای پرداخت مهریه ، دعوی زوجه را به چالش بکشاند

روش دوم : از طریق اجرای ثبت ، در این روش اداره ثبت مطابق سند رسمی ازدواج اقدام می کند و پس از اخطار به زوج و عدم ایفای تعهدش ، اموال رسمی زوج را توقیف می کند.این روش سرعت بالاتری نسبت به روش دادگاه دارد .دراین روش نیز ارائه سند ازدواج الزامی است و باید بدوا با مراجعه به دفتر رسمی ازدواج که عقد خود را ثبت کرده اند اولین اقدام خود را انجام دهند .

**تشکیل جلسه دادگاه**:  در روش اول ، پس از ثبت درخواست، دادگاه جلسه‌ای برگزار می‌کند تا نظرات طرفین را بشنود و مدارک را بررسی کند. در این مرحله، با ارائه سند رسمی ازدواج ، مرد محکوم میشود زوج صرفا می تواند با ارائه دلایلی مانند پرداخت مهریه یا طرح دعوی فسخ نکاح دعوی مهریه را با چالش روبرو سازد .

**صدور رأی نهایی**: پس از بررسی مستندات و شنیدن نظرات، دادگاه رأی نهایی را صادر می‌کند که شامل تعیین میزان مهریه است.

  چالش‌های دعاوی مهریه

دعاوی مهریه می‌تواند با چالش‌های متعددی همراه باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

**میزان مهریه**: یکی از چالش‌ها ممکن است میزان تعیین شده برای مهریه باشد. این دعوی در خصوص زمانی است که مهریه از نوع مهرالمسمی نبوده و میزان ان توافق نشده باشد دراین صورت نظر کارشناسی به حل پرونده کمک خواهد کرد.

**عدم تمکن مالی**: در برخی موارد، مرد ممکن است به دلیل شرایط اقتصادی نتواند مهریه را پرداخت کند. این مسئله می‌تواند به ایجاد تنش‌های عاطفی و حقوقی منجر شود. دراین مرحله راه نجات مرد ارائه درخواست اعسار از پرداخت مهریه می باشد در این دعوی دادگاه با بررسی استعلام اموال و حساب بانکی و نیز استعلام شهود رای مقتضی صادر خواهد کرد این امکان وجود دارد که زوج را به ترتیب خاصی جهت تقسیط مهریه محکوم نماید.

**مشکلات سندی**: در برخی موارد، مدارک مربوط به مهریه و توافقات اولیه ممکن است گم یا نقص داشته باشند که این موضوع منجر به بروز چالش‌های قانونی می‌شود. یا زمانی که طی سند عادی مهریه بذل شده باشد برخی از شعبات خانواد سند عادی را در این خصوص نمی پذیرند . بنابراین توصیه می شود در خصوص بذل و ابراء مهریه طی سندی رسمی در دفتراسناد رسمی ثبت شود . همچنین چنانچه اصل عقدنامه مفقود شده و یا در دست طرف مقابل می باشد راهکار مراجعه به دفترعقدی است که عقد ثبت گردیده ، دفتر رسمی ازدواج طی تقاضای شما مکلف است یک رونوشت برابر اصل از عقدنامه را  درقبال دریافت هزینه که غالبا هزینه اندکی است به شما اعطا نماید .

**فشارهای اجتماعی و فرهنگی**: در برخی جوامع، فشارهای اجتماعی و فرهنگی می‌تواند به پیچیدگی دعاوی مهریه بینجامد، به‌ویژه در مواردی که طلاق یا جدایی مطرح است.

  ملاحظات حقوقی

برای موفقیت در دعاوی مهریه، توجه به ملاحظات حقوقی و قانونی ضروری است. از جمله این ملاحظات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• **مشاوره حقوقی**: توصیه می‌شود که طرفین قبل از شروع به دعاوی مهریه، با وکیل یا مشاور حقوقی مناسب مشورت کنند تا از حقوق و گزینه‌های خود به‌خوبی آگاه شوند.

• **جمع‌آوری مدارک**: برای اثبات ادعاها و تقاضاها، جمع‌آوری مدارک لازم است. این مدارک می‌تواند شامل سند عقد، شواهد مالی و هر نوع مستندات دیگر باشد.

  نتیجه‌گیری

دعاوی مربوط به مهریه از جمله موارد پیچیده و چالش‌برانگیز در حقوق خانوادگی است. طرفین باید با دقت به ملاحظات حقوقی توجه کنند و در صورت نیاز به مشاوره حقوقی، از وکلای مجرب کمک بگیرند. هدف اصلی باید تسهیل فرایند دعاوی مهریه و کاهش تنش‌های عاطفی و اجتماعی ناشی از آن باشد